Szukając hostingu dla swojej strony internetowej musisz brać pod uwagę nie tylko powierzchnię dyskową, rodzaj dysków twardych (SSD, HDD, NVMe), miesięczny limit transferu, czy liczbę baz danych, ale także to, jaki serwer www będzie obsługiwał Twoją stronę. Na rynku jest wiele różnych serwerów www, jednak trzy najpopularniejsze: Apache, Nginx i LiteSpeed zgarniają ponad 78% rynku. Nie liczę tutaj serwera Cloudflare server, bo działa on na trochę innej zasadzie co wymienione trzy. Wszystkie z nich są bardzo stabilne, rozwojowe i bogate w funkcje, jednak istnieją pomiędzy nimi ogromne różnice które będą miały wpływ na działanie Twojej witryny i na wygodę użytkowania.
Co to jest serwer www?
Serwer www to oprogramowanie które obsługuje żądania które wysyłają odwiedzający stronę i wysyła do nich gotową stronę do wyświetlenia na ich przeglądarkach internetowych. Za każdym razem gdy wpisujesz adres strony internetowej w przeglądarce, wysyłasz żądanie do serwera http/https, który albo wyświetla plik http – w przypadku statycznych stron http, albo generuje dynamicznie stronę PHP która jest przechowywana w bazie danych, jak to się dzieje w przypadku stron stworzonych w WordPress, Joomla, czy Drupal.
Porównamy trzy najpopularniejsze serwery www, byś mógł wybrać najlepsze rozwiązanie dla Twojej witryny internetowej. Od jakiegoś czasu najpopularniejszym serwerem www jest Nginx, który zdeklasował serwer Apache. Na trzecim miejscu szybko pnący się do góry plasuje się LiteSpeed.
Apache
Zacznijmy prezentację od Apache, bo jest on najstarszym z prezentowanych tu serwerów www. Ten powstały w 1995 roku serwer Open Source, przez długi czas był niekwestionowanym liderem popularności. Praktycznie rządził na maszynach z systemem Linux, a i na komputerach Windows był często wybierany zamiast komercyjnego IIS od Microsoft.
Nginx
Nginx powstał, by usunąć istniejące wady serwera Apache i początkowo działał jedynie jako odwrotny serwer proxy i load balancer. Dopiero później przekształcono go w pełnoprawny serwer www. Jest kompatybilny z Apache, więc łatwo można przetransferować istniejące strony z Apache do Nginx.
LiteSpeed
LiteSpeed to najmłodszy serwer www z całej trójki. Podobnie jak Nginx jest on również w pełni kompatybilny z Apache i obsługuje pliki .htaccess i mod_rewritemod_security.
Główne różnice
Architektura
Apache
Apache ma architekturę opartą na procesach. Każde żądanie HTTP jest obsługiwane przez osobny proces. Tymi wszystkimi procesami zarządza jeden główny proces nadrzędny.
Jest to główną wadą Apache. Problem z architekturą opartą na procesach polega na tym, że mają one spory problem z ilością zużywanej pamięci RAM. O ile na nieobciążonych stronach nie jest to dużym problemem, o tyle w przypadku popularnych witryn ten problem jest zauważalny. W przypadku dużego obciążenia witryny, drastycznie spada wydajność i szybkość ładowania się stron.
Nginx
Serwer www Nginx działa zupełnie inaczej. Jego architektura oparta jest na zarządzaniu zdarzeniami. Jest jeden proces główny i kilka procesów pomocniczych zarządzających całym ruchem na stronie. Taka architektura jest znacznie wydajniejsza. W przypadku Nginx nie ma takiego spadku wydajności nawet dla znacznie obciążonych witryn internetowych.
LiteSpeed
Podobnie jak w Nginx, architektura LiteSpeed jest oparta na zarządzaniu zdarzeniami. Dlatego też podobnie jak w Nginx, spadek wydajności przy zwiększającej się liczbie odwiedzających jest dużo mniejszy niż w Apache.
Szybkość
W przypadku mało odwiedzanych witryn, prędkość wszystkich trzech serwerów www jest na podobnym poziomie. Lecz im więcej witryna posiada aktywnych użytkowników, tym bardziej Apache zaczyna odstawać od pozostałej dwójki. Co prawda po zainstalowaniu W3 Total Cache w Apache jest trochę lepiej, ale przy 100 odwiedzających jednocześnie i tak Nginx i LiteSpeed biją Apache na głowę.
Ngnix z FastCGI Cache jest znacznie szybszy od Apache z W3 Total Cache, ale dopiero LiteSpeed z zainstalowanym LiteSpeed Cache dla WordPress pokazuje prawdziwą przewagę. Dla witryny opartej na WordPress serwer Apache był w stanie obsłużyć 826,5 żądań na sekundę, Nginx 6025 żądań na sekundę, natomiast LiteSpeed obsłużył aż 69618 żądań na sekundę.
Środowisko testowe
Testowane serwery www:
- LiteSpeed Web Server v5.4.1
- nginx v1.16.1
- Apache v2.4.41
WordPress:
- WordPress wersja: 5.2.2
- LiteSpeed cache: LiteSpeed Cache dla WordPress
- nginx cache: FastCGI Cache
- Apache cache: W3 Total Cache
Maszyna klienta:
- RAM: 1GB
- Procesory: 1
- Wątki CPU: 1
- Model procesora: Virtual CPU 6db7dc0e7704
- Dysk: NVMe SSD
Serwer:
- RAM: 1GB
- Procesory: 1
- Wątki CPU: 1
- Model procesora: Virtual CPU 6db7dc0e7704
- Dysk: NVMe SSD
Sieć:
- Przepustowość: 9.02 Gbits/sek
- Opóźnienie: 0.302 ms
Cloud VM:
- Vultr High Frequency Compute 1GB VM
Buforowanie - Cache
Pamięć podręczna służy do tymczasowego przechowywania często używanych danych. Pamięć podręczna serwera www przechowuje często odwiedzane strony sieci web i inne zasoby. Oto jak działa typowy serwer www z włączonym buforowaniem:
- Przeglądarka wysyła żądanie HTTP do serwera www
- Jeśli żądane dane znajdują się w pamięci podręcznej, cache przechwytuje żądanie i odpowiada na nie wysyłają dane do przeglądarki klienta bez obciążania serwera www.
- Jeśli żądane dane nie znajdują się w pamięci podręcznej, serwer www przetwarza dane i wysyła do przeglądarki klienta, jednocześnie zapisując dane do pamięci podręcznej. Pamięć podręczna przechowuje dane zgodnie z zapisanymi ustawieniami serwera www.
Zmniejsza to obciążenie serwera, zwiększa ogólną wydajność/przepustowość witryny i skraca czas ładowania strony internetowej.
Apache
Apache ma różne moduły buforowania, takie jak:
Możesz je zaimplementować na swoim serwerze Apache, by zwiększyć wydajność często dowiedzanych stron.
Nginx
Buforowanie na serwerze Nginx możesz włączyć przy pomocy cPanel, Plesk jeśli masz je zainstalowane, lub bezpośrednio w plikach konfiguracyjnych Nginx.
LiteSpeed
Pamięć podręczna Cache w LiteSpeed możesz bardzo łatwo włączyć przy pomocy wtyczek do
- WordPress,
- Magento,
- Joomla,
- Prestashop,
- OpenCart,
- Drupal,
- xenForo,
- Laravel,
- Shopware,
- CS-Cart
- MediaWiki.
Pamięć podręczna oferuje też kilka innych wyjątkowych funkcji, jak na przykład Cache Crawler. Cache Crawler skanuje Twoją witrynę internetową, gdy nie jest obciążona, wychwytuje najczęściej odwiedzane strony i przenosi je do pamięci podręcznej, by jeszcze bardziej przyspieszyć Twoją witrynę. LiteSpeed cache poprawia wydajność sklepów internetowych, przenosząc do pamięci podręcznej koszyki zakupowe klientów.
Obsługiwane systemy operacyjne
Apache
Apache jako najstarszy serwer www z całej trójki, wspiera najwięcej systemów operacyjnych. Obsługuje wszystkie systemy Unix/Linux: CentOS, RedHat, Fedora, Ubuntu, OpenSuse itd. Jako jedyny jest w pełni wspierany przez systemy Microsoft Windows.
Nginx
Nginx również możesz zainstalować na wszystkich systemach Unix/Linux, jednak nie na systemach Windows działa poprawnie.
LiteSpeed
LiteSpeed możesz zainstalować na systemach CentOS 7+, Ubuntu 14.04+*, Debian 8+, FreeBSD 9+, Fedora 31+, Linux Kernel 3.0+
*Na styczeń 2023 możesz zainstalować LiteSpeed na Ubuntu 22.04, jednak w tej wersji systemu nie działa CyberPanel. Jeśli chcesz używać CyberPanel z wygodnym GUI, pozostań na Ubuntu 20.04.
Łatwość konfiguracji
Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z serwerami www, łatwość obsługi może być dla Ciebie istotna. O wiele przyjemniej obsługuje się serwer www z poziomu przeglądarki www z wygodnym interfejsem graficznym, niż przy pomocy CLI, lub edycję plików konfiguracyjnych.
Apache
Apache konfiguruje się najczęściej poprzez edycję pliku .htaccess. Ustawia się tam między innymi przekierowania, ochronę hasłem, niestandardowe komunikaty o błędach, indeksowanie i wiele więcej. Edycja tego pliku wymaga jednak trochę wiedzy z zakresu konfiguracji serwerów www, bez której można łatwo popełnić błąd i całkowicie unieruchomić naszą witrynę. Dlatego przed jakąkolwiek edycją tego pliku konieczne wykonaj kopię bezpieczeństwa.
Nginx
Serwer Nginx konfiguruje się przy pomocy plików konfiguracyjnych .conf. W standardzie Nginx nie ma żadnego panelu kontrolnego z interfejsem graficznym, ale możesz doinstalować jeden z kilku Paneli Kontrolnych. Część z nich jest bezpłatnych – jak na przykład Hestia Control Panel, za niektóre z nich trzeba będzie zapłacić.
LiteSpeed
Darmowy OpenLiteSpeed domyślnie instaluje się z Dashboard z wygodnym, graficznym interfejsem użytkownika.
Dodatkowo możemy zainstalować jeden z kilku paneli kontrolnych , na przykład darmowy, doskonały CyberPanel, z poziomu którego możemy zarządzać całym serwerem. Możemy zainstalować nową stronę internetową, zainstalować WordPress wraz z LiteSpeed Cache, możemy jednym kliknięciem zainstalować certyfikaty SSL, zarówno darmowe przez Let’s Encrypt, jak i własne płatne certyfikaty. Możemy skonfigurować DNS, FTP, SSH, tworzyć kopie bezpieczeństwa, zmienić wersję PHP dla każdej strony oddzielnie, zainstalować serwer pocztowy i wiele więcej.
Bezpieczeństwo
Wszystkie trzy opisywane serwery www bardzo poważnie podchodzą do tematów bezpieczeństwa. Apache dodatkowo ma czujną i najliczniejszą społeczność programistów, która błyskawicznie reaguje na wszelkie wykryte luki bezpieczeństwa. Oferuje także różne parametry konfiguracyjne chroniące stronę przed atakami DDoS i eskalacją uprawnień, jednak ich wprowadzenie wymaga odrobinę wiedzy informatycznej.
W Nginx oprócz społeczności o bezpieczeństwo dba firma F5, która wykupiła prawa do Nginx. Posiada obszerną dokumentację na temat bezpieczeństwa i możliwych zagrożeń.
LiteSpeed jest również bardzo bezpieczny i cały czas sprawnie rozwijany. Wszelkie wykryte luki bezpieczeństwa są na bieżąco łatane.
Panele kontrolne
Apache
- cPanel
- Kloxo
- Ajenti
- OpenPanel
- ZPanel
Nginx
- cPanel
- aaPanel
- Vesta
- Hestia CP
LiteSpeed
- cPanel
- Plesk
- DirectAdmin
- CyberPanel
- CloudPages
- Vitrualmin
- WHM
Wtyczki
Wtyczki pozwalają rozszerzyć możliwości serwera www. Apache ma chyba najbardziej rozbudowaną listę wtyczek. Między innymi do zarządzania połączeniami SQL, kompresji danych, czy wykonywania skryptów CGI. Listę wtyczek znajdziesz na stronie Wikipedia.
Do Nginx również istnieje wiele wtyczek, które są pisane przez społeczność programistów. Dzięki nim możesz na przykład zarządzać uwierzytelnianiem HTTPS SSL, czy na przykład dynamicznie blokować adresy IP.
Pod względem ilości wtyczek na pierwszy rzut oka najsłabiej wypada LiteSpeed, ale tylko pozornie, bo wiele rzeczy które musisz instalować osobno w Apache, czy Nginx, w LiteSpeed dostajesz je w standardzie.
Obsługa języków skryptowych
Apache współpracuje z różnymi językami programowania, jak na przykład PHP, Python, czy Perl.
Nginx obsługuje 6 języków: JavaScript, Go, Perl, PHP, Python, Ruby i eksperymentalnie serwlety Java.
LiteSpeed obsługuje wszystkie języki skryptowe, w tym Perl, Java, Ruby, PHP, Python i inne.
Obsługa HTTP/3
Na dzień dzisiejszy Apache nie obsługuje HTTP/3.
Nginx dopiero pracuje nad wprowadzeniem obsługi dla HTTPS/3.
LiteSpeed w pełni obsługuje HTTP/3, HTTP/2 i QUIC.
Obsługa systemów CMS
Wszystkie trzy serwery bez problemu wspierają Systemy Zarządzania Treścią CMS:
- Joomla
- Drupal
- Magento
- OpenCart
- PrestaShop
- Shopware
- MediaWiki
- inne
Podsumowanie
Każdy serwer www ma pewne wady i zalety. Jednak najbardziej przyszłościowy na dzień dzisiejszy wydaje się LiteSpeed, choć Nginx jeszcze nie powiedział ostatniego słowa, zwłaszcza że jest wspierany przez dużą, amerykańską korporację F5. Apache z kolei ma najliczniejszą społeczność i jest najlepiej udokumentowany. Jednak jesteśmy zdania, że gdy spróbujesz wygodny graficzny interfejs użytkownika CyberPanel i dashboard LiteSpeed, nie będziesz już chciał wrócić do Apache.
